Insulinska rezistencija - Skriveni neprijatelj Vašeg zdravlja

< Nazad Ažurirano 25.08.2020.

Iako otkrivena jo š 60-ih godina prošlog veka, insulinska rezistencija, jedno od najznačajnijih oboljenja endokrinog sistema, nije dospela u centar pažnje javnosti sve do pre nekoliko godina. Prema podacima Nacionalnog instituta za javno zdravlje SAD-a, trećina američke populacije ima insulinsku rezistenciju, a pretpostavlja se da je, usled nedijagnostikovanih slučajeva, taj broj značajno veći. Šta je to insulinska rezistencija, kako je prepoznati i lečiti – saznajte u nastavku teksta.

Šta je insulinska rezistencija?

Pankreas proizvodi insulin, hormon koji omogućava ulazak glukoze u ćelije mišića, masti i jetre. Glukoza, koju unosimo jelom, se potom u tim ćelijama koristi za stvaranje energije. U zdravom organizmu, pankreas prepoznaje visok nivo glukoze, tj. šećera, u krvi (do kog dolazi uglavnom nakon jela hrane bogate ugljenim hidratima) i kreće da proizvodi i ispušta insulin u krv. Pomoću insulina, reguliše se nivo šećera u krvi i održava u granicama u normale.

Kod osobe obolele od insulinske rezistencije, međutim, ćelije mišića, masti i jetre ne reaguju adekvatno na insulin. Glukoza se zbog toga zadržava u krvi, a pankreas nastavlja da proizvodi insulin kako bi snizio nivo šećera. Vremenom, glukoza koja nije uneta u ćelije nakuplja se u krvi, što dovodi do rasta nivoa šećera, poznatog i kao pred-dijabetes. Pred-dijabetes predstavlja stanje povišenog nivoa šećera u krvi u odnosu na normalne granične vrednosti, ali ipak, još uvek niskog da bi se dijagnostikovao dijabetes.

Preterani rad pankreasa može dovesti do hiperinsulinemije – abnormalno visoke količine insulina u krvi. Vremenom, organizam postaje sve otporniji na insulin, a nivoi ovog hormona, kao i šećera u krvi, neprestano rastu. Ova dva oboljenja, hiperinsulinemija i insulinska rezistencija, glavni su uzročnici dijabetesa tipa 2, bolesti koja pogađa 9% svetske populacije.

Preduslovi za pojavu insulinske rezistencije

Insulinska rezistencija neretko je vezana za druga endokrina i ginekološka stanja, poput povišenog nivoa holesterola u krvi i sindroma policističnih jajnika. Istorija dijabetesa u porodici, velika telesna težina i gojaznost, kao i povišen krvni pritisak takođe su česti uzročnici ovog stanja. Stariji od 45 godina, srčani bolesnici, oboleli od Kušingovog sindroma, sleep apnea-e i oni koji su preživeli šlog spadaju u rizičnu grupu za dobijanje insulinske rezistencije. Pojedine medicinske studije čak navode i etničko poreklo kao moguću predispoziciju za razvoj ove bolesti.

Ipak, uzroci pojave insulinske rezistencije u poslednje vreme se sve manje povezuju sa genetikom, a više sa stilom života. Upravo zbog toga je ovo oboljenje „zaradilo“ ime bolesti modernog čoveka. Stres, nepravilna ishrana, manjak sna kao i nedostatak fizičke aktivnosti, samo su neki od faktora koji nesumnjivo utiču na gubitak balansa u našem organizmu.

Tačni uzročnici insulinske rezistencije i pred-dijabetesa su, međutim, i dalje nepoznati. Većina naučnika smatra da su najveći krivci za razvoj ove bolesti prekomerna težina, posebno u predelu abdomena (tzv. visceralna mast koja se nakuplja oko vitalnih organa), manjak fizičke aktivnosti, kao i slobodne masne kiseline, koje nastaju raspadanjem triglicerida.

Koji su simptomi insulinske rezistencije?

Ono što čini insulinsku rezistenciju posebno podmuklom bolešću jeste činjenica da ona nema očigledne simptome sve dok se ne razvije dijabetes. Američki Centar za kontrolu i prevenciju bolesti procenjuje da 90% ljudi sa pred-dijabetesom nije ni svesno da ima to oboljenje.

Kod pojedinih pacijenata javljaju se akantosis nigrikans - hiperpigmentacija tj. crnjenje kože na pregibima, poput vrata ili ispod pazuha, kao i retinopatija – oštećenje mrežnjače oka koje može da dovede do trajnog slepila. Većina obolelih, posebno u početnoj fazi, ne ispoljava ove simptome što dijagnostikovanje insulinske rezistencije kod tih pacijenata čini znatno težim.

Kod žena, sa insulinskom rezistencijom često se udružen javlja sindrom policističnih jajnika koji izaziva bolne menstruacije, neredovne cikluse i neplodnost. Takođe, mnoga medicinska istraživanja ukazuju na pozitivnu korelaciju između insulinske rezistencije i kožnih oboljenja, specifično pojave akni, jer insulin podstiče razvoj androgenih hormona koji ubrzavaju rast ćelija za proizvodnju sebuma.

Dijagnostikovanje insulinske rezistencije

S obzirom na to da insulinska rezistencija ne ispoljava karakteristične simptome, put do otkrivanja i dijagnostikovanja ove bolesti ne može biti slučajan. Lekar mora uputiti pacijenta na OGTT (Oral Glucose Tolerance Test), specijalan test za utvrđivanje postojanja insulinske rezistencije, koji proverava odgovor organizma na unos čiste glukoze i količinu proizvedenog insulina.

OGTT test se obavlja u laboratoriji, i traje u proseku 2h, nakon čega se dobijaju kvantitativni rezultati o nivou glukoze, tj. šećera, i insulina u krvi. Povišen nivo insulina može biti znak da pacijent boluje od insulinske rezistencije.

Kao i ostale bolesti, ni insulinska rezistencija ne nastaje preko noći. Stoga, prevencija i redovne kontrole ključne su za sprečavanje razvoja kako insulinske rezistencije, tako i mnogih drugih zdravstvenih oboljenja. Kvantna dijagnostika, poput Biorezonantnog skenera, može kvalitativno uočiti promene i disfunkcije organa u njihovom začeću, poput loše međućelijske komunikacije i energetske faze. Kvantna medicina je u mogućnosti da uoči bolest u njenim početnim fazama, a samim tim i spreči nastanak tog oboljenja.

Kada je oboljenje uočljivo laboratorijskim putem, bolest se već nalazi u trećoj fazi. Nakon toga preostaje samo četvrta faza, gde je bolest evidentna na ultrazvuku, kada ne preostaje drugo rešenje sem terapije medikamentima.  

Terapija i lečenje insulinske rezistencije

Ukoliko se početne disfunkcije bolesti uoče na vreme pomoću metoda Kvantne medicine, Mikrorezonantna terapija može sprečiti nastanak i dalji razvoj bolesti koja bi zahtevala doživotnu terapiju lekovima. Mikrorezonantna terapija pokreće sopstvenu farmakolaboratoriju ljudskog organizma na bezbedan i bezbolan način. Cilj je lečiti uzrok, a ne posledice, a takođe i skratiti vreme lečenja i podići opštu odbrambenu sposobnost organizma.

Ako dođe do razvoja insulinske rezistencije, lečenje se uglavnom sastoji iz pacijentovih napora ka zdravijem životu, što uključuje redovno vežbanje, kvalitetan san, kao i prestanak pušenja. Izmene u režimu ishrane su obavezne – redukovanje unosa šećera i masti, povećanje unosa omega-3 masnih kiselina, kao i hrane sa što manje ugljenih hidrata. Takođe, suplementi u ishrani i vitamini često se prepisuju pacijentima obolelim od insulinske rezistencije.

Zašto je važno reagovati na vreme?

Insulinska rezistencija smatra se jednim od ključnh faktora u razvoju mnogih – ako ne i većine – današnjih hroničnih bolesti. Osim što je direktan uzrok pojave dijabetesa tipa 2, insulinska rezistencija povezuje se sa razvojem sindroma policističnih jajnika, Alchajmerovom bolešću, bolestima jetre, kao i rakom. Takođe, pojedina medicinska istraživanja uočila su korelaciju između insulinske rezistencije i bolesti srca, a pacijenti oboleli od insulinske rezistencije imaju 93% veću šansu da obole od srčanih problema.

Insulinska rezistencija je bolest modernog doba, koja ne ispoljava nikakve simptome sve dok već nije kasno. Zbog toga je veoma važno hraniti se i živeti zdravo, ali i vršiti redovne kontrolne preglede koji mogu pomoći da se bolest uoči u svojim početnim fazama, kako bi se sprečio njen dalji razvoj.